Avstraliya hayvonlari haqida 69 ta qiziqarli fakt
Har qanday qit’a singari go’zal va issiq Avstraliyaning ham o’ziga xos xususiyatlari bor. U erda yashaydigan ko’plab hayvonlar marsupiallardir. U erda nafaqat faunaning eng noyob vakillari, balki odamlar uchun xavfli hayvonlar ham yashaydi. Avstraliyaning hayvonot dunyosi maymunlardan mahrum, ammo bu qit’aning kavsh qaytaruvchi hayvonlari va pachydermlari dunyosi ham g’ayrioddiy emas.
1. Taxminan 5000 yil oldin Indoneziya dengizchilari tufayli Avstraliyada dingo itlari paydo bo’lgan.
2. Dingoning vazni taxminan 15 kilogrammni tashkil qilishi mumkin.
3. Dingo iti Avstraliya qit’asidagi eng katta quruqlikdagi yirtqich hisoblanadi.
4. Faqat Avstraliyada uzunligi taxminan 55 santimetr bo’lishi mumkin bo’lgan quyon bandicoot deb ataladigan sopol hayvon yashaydi.
5. Avstraliyaning ulkan botqoq qushi qora oqqushdir.
6. Tikanli chumolixo’r yoki echidna faqat Avstraliya qit’asida yashaydi.
7. Soatiga 40 kilometrgacha tezlikni avstraliyalik hayvon ishlab chiqishi mumkin – g’alati tana tuzilishiga ega bo’lgan vombat.
8. Taxminan 180 santimetr boʻyi hammaxoʻr — avstraliyalik emu.
9. Koala Avstraliyaning tungi hayvoni hisoblanadi. Ularning 700 ga yaqin turi mavjud.
10. Bu kenguru Avstraliyaning ramzi hisoblanadi.
11. Kenguru juda ijtimoiy hayvon hisoblanadi, chunki ular podada yashaydilar.
12. Koala barmoqlarida xuddi odamning barmoqlaridagi naqsh mavjud.
13. Avstraliyada 100 milliondan ortiq qo’y yashaydi, shuning uchun qo’y junini eksport qilish ushbu qit’a iqtisodiyotining asosiy tarmoqlaridan biridir.
14. Avstraliyada yashaydigan barcha hayvonlarning deyarli yarmi endemik turlardir.
15. Ilonlar Avstraliyadagi eng xavfli mavjudotlar hisoblanadi. Bu qit’ada zaharli ilonlar zaharsiz ilonlarga qaraganda ko’proq.
16. Taxminan 1,5-2 metr uzunlikka Avstraliya tepaliklarida yashovchi avstraliyalik yomg’ir qurtlari etib borishi mumkin.
17. Bu avstraliyalik sayyohlarning selfilari tufayli butun dunyoda kengurular bilan mashhur bo’ldi.
18. 1979 yildan beri Avstraliyada o‘rgimchak chaqishidan hech kim o‘lmagan.
19. Taypan iloni chaqishi zahari yuzga yaqin odamni o’ldirishi mumkin.
20. Avstraliya cho’llarida 550 mingdan ortiq bir o’ramli tuya yuradi.
21. Avstraliyada yashaydigan odamlardan 3,3 baravar ko’p qo’ylar.
22. Marsupial vombatlarning najasi kubik shaklga ega.
23. Erkak koalalarning jinsiy olatni vilkalari bor.
24. Kenguruning panjalari quyonnikiga o’xshaydi.
25. Avstraliyada yashovchi koalalarning yagona ozuqasi evkalipt barglaridir.
26. Koala deyarli hech qachon suv ichmaydi.
27. Avstraliya gerbida emu chizilgan.
28. Emu bu qit’aning eng qiziq hayvonidir.
29. Kichkina echidna onaning qornidagi sutni yalab yeydi.
30. Avstraliya cho’l qurbaqasi yomg’irni kutib, loyga chuqur ko’milgan holda taxminan 5 yil o’tira oladi.
31. Avstraliyada yashovchi taroqsimon dumli sichqon qurbonning to’qimasidan suyuqlik oladi. Bu hayvon umuman suv ichmaydi.
32. Wombatning eng katta zotlarining vazni 40 kilogrammgacha bo’lgan.
33. Avstraliyada vombatlar uy hayvonlari sifatida saqlanadi.
34. Avstraliyada hayvonlarning 200 mingga yaqin turi yashaydi, ularning aksariyati noyobdir.
35. Bu qit’ada sudralib yuruvchilarning 950 ga yaqin turi uchraydi.
36. 4400 ga yaqin baliq turlari.
37. Urgʻochi emu yashil tuxum qoʻyadi, erkak esa ularni inkubatsiya qiladi.
38. Avstraliyada yashovchi platipuslar ko’p vaqtlarini teshiklarda o’tkazadilar.
39. Koala kuniga taxminan 1 kilogramm evkalipt yeyishi mumkin.
40. Koalalar evkaliptning yosh barglarini yemaydilar, chunki ular tarkibida zahar bor.
41. Avstraliyada yashovchi kalta dumli teri yiliga ikki marta eriydi.
42. 17-asrda Kuk Avstraliya qit’asida yashovchi opossumni topdi.
43. Avstraliyalik brindle mushuk “marsupial marten” deb ham ataladi.
44. Avstraliyadagi eng halokatli mavjudotlardan biri meduzadir.
45. Taypan tez va zaharli zaharli ilon hisoblanadi.
46. Avstraliyadagi eng zaharli baliq toshbaliqdir.
47. Avstraliyada ilonlarga yetkazilgan har qanday zarar 4 ming dollargacha jarimaga tortiladi.
48. Avstraliyaning janubiy qirg’og’ida oq akulalar yashaydi, ularni «oq o’lim» deb ham atashadi.
49. Dastlab, platypuslar “qush pullari” sifatida suvga cho’mdirilgan.
50. Koalalar kuniga 20 soat uxlashga odatlangan.
51. Avstraliyadagi deyarli har bir supermarketda ushbu mamlakat ramzi – kenguru go’shti sotiladi.
52. Avstraliyada ular bugungi kungacha qo’y qirqish bo’yicha musobaqalashadilar.
53. Platypus elektr qabul qiluvchi yagona hayvon hisoblanadi.
54. Qattiq dumida avstraliyalik hayvon kuzu bor.
55. Avstraliya platypusining tishlari yo’q.
56. Avstraliyada sakrab harakat qiladigan yagona hayvon bu kengurudir.
57. Kenguruning harakat tezligi soatiga taxminan 20 kilometrni tashkil qiladi.
58. Kenguruning vazni 90 kilogrammga etadi.
59. Koala dangasa hayvon hisoblanadi.
60. O’zining kattaligi bo’yicha emu dunyoda ikkinchi o’rinni egalladi.
61. Avstraliyada yashovchi dingo iti hind bo’rining avlodi hisoblanadi.
62. Taroqli timsoh Avstraliyada dinozavrlar davridan beri yashaydi.
63. Tuzxo‘rni mahalliy aholi tuzxo‘r deb ham atashadi.
64. Avstraliyada uchuvchi tulkilar halokatli virus tashuvchisi hisoblanadi.
65. Kobraning zahari 100 marta va tarantulaning zahridan 1000 marta kuchliroq Avstraliya meduzasining zaharidir.
66. Avstraliyada yashovchi marmar salyangozning tishlashi nafas olish mushaklarining falajlanishiga olib kelishi mumkin.
67. Siğil bu qit’aning eng zaharli baliqidir.
68. Erkak koala cho’chqaning xirillashiga o’xshash g’alati tovush chiqarishga qodir.
69. Kenguru kalamushlari Avstriya raliyasida eng kam uchraydigan hayvon hisoblanadi.
Umuman suv ichmaydigan hayvon
وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ
«…барча тирик мавжудотни сувдан (пайдо) қилганимизни кўрмадиларми?!» (Анбиё сураси, 30 — оят)
Демак, бу дунёдаги ҳамма нарса тирик бўлиши учун сувга эҳтиёжи бор экан. Усиз ҳаётни тасаввур қилиб бўлмас экан. Ва бу барча мавжудотларга бирдек тегишли хусусият экан. Ушбу раббоний ҳикматдан ер юзасидаги ҳеч бир тирик жонзот истисно қилинмайди. Лекин олимларнинг муттасил олиб борган тадқиқотлари натижасида умуман сув ичмайдиган ҳайвон борлигини аниқланди. Энг қизиғи, у сув ичса ўлиб қолади.
Келинг, сиз билан бирга мана шу ҳайвон ҳақида танишамиз. У қуруқлик кенгурусидир. (Баъзилар уни саҳро кенгуруси, деб ҳам атайди). Унинг ватани Австралия саҳролари ҳисобланади. Вазни 60-70 кг келадиган бу қаҳрамонимиз саҳрода яшасада умуман сув ичмайди. Олимларнинг текширувлари шуни кўрсатмоқдаки, бу турдаги кенгурулар қуруқ умуман суви йўқ дуккакли донларни еб ҳаёт кечиради.
Қизиқ, бу жонивор сув ҳам ичмаса, озуқасида ҳам сув бўлмаса, қандай яшаши мумкин?! Тадқиқодчи олимлар айтадики, унинг ҳазм қилиш аъзосидан H — водород, нафас олиш аъзосидан эса O — кислород ажраб чиқади. Маълумки, сув H2O — водород оксиди (11,19%) ва кислород (88,81%)дан таркиб топади. Ички жиҳозларда ҳосил бўладиган сув туфайли бу турдаги кенгуру умуман сувга эҳтиёж сезмайди. Субҳаналлоҳ!
وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ
«…барча тирик мавжудотни сувдан (пайдо) қилганимизни кўрмадиларми?!»
Шу нуқтаи назардан қаралганда, ояти каримага мос равишда барча тирик мавжудотлар қатори биз сўз юритган ҳайвон ҳам сув билан ҳаёт экан!
Араб тилидан Равшанбек домла Ўринбоев таржимаси
Андижон шаҳар «Ҳазрати Билол» жоме масжиди имом-хатиби
Умуман сув ичмайдиган ҳайвон
Демак, бу дунёдаги ҳамма нарса тирик бўлиши учун сувга эҳтиёжи бор экан. Усиз ҳаётни тасаввур қилиб бўлмас экан. Ва бу барча мавжудотларга бирдек тегишли хусусият экан. Ушбу раббоний ҳикматдан ер юзасидаги ҳеч бир тирик жонзот истисно қилинмайди. Лекин олимларнинг муттасил олиб борган тадқиқотлари натижасида умуман сув ичмайдиган ҳайвон борлигини аниқланди. Энг қизиғи, у сув ичса ўлиб қолади.
Келинг, сиз билан бирга мана шу ҳайвон ҳақида танишамиз. У қуруқлик кенгурусидир. (Баъзилар уни саҳро кенгуруси, деб ҳам атайди). Унинг ватани Австралия саҳролари ҳисобланади. Вазни 60-70 кг келадиган бу қаҳрамонимиз саҳрода яшасада умуман сув ичмайди. Олимларнинг текширувлари шуни кўрсатмоқдаки, бу турдаги кенгурулар қуруқ умуман суви йўқ дуккакли донларни еб ҳаёт кечиради.
Қизиқ, бу жонивор сув ҳам ичмаса, озуқасида ҳам сув бўлмаса, қандай яшаши мумкин?! Тадқиқодчи олимлар айтадики, унинг ҳазм қилиш аъзосидан H – водород, нафас олиш аъзосидан эса O – кислород ажраб чиқади. Маълумки, сув H2O – водород оксиди (11,19%) ва кислород (88,81%)дан таркиб топади. Ички жиҳозларда ҳосил бўладиган сув туфайли бу турдаги кенгуру умуман сувга эҳтиёж сезмайди. Субҳаналлоҳ!
وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ
«…барча тирик мавжудотни сувдан (пайдо) қилганимизни кўрмадиларми?!»
Шу нуқтаи назардан қаралганда, ояти каримага мос равишда барча тирик мавжудотлар қатори биз сўз юритган ҳайвон ҳам сув билан ҳаёт экан!
Араб тилидан Равшанбек домла Ўринбоев таржимаси
Андижон шаҳар “Ҳазрати Билол” жоме масжиди имом-хатиби
УМУМАН СУВ ИЧМАЙДИГАН ҲАЙВОН
Демак, бу дунёдаги ҳамма нарса тирик бўлиши учун сувга эҳтиёжи бор экан. Усиз ҳаётни тасаввур қилиб бўлмас экан. Ва бу барча мавжудотларга бирдек тегишли хусусият экан. Ушбу раббоний ҳикматдан ер юзасидаги ҳеч бир тирик жонзот истисно қилинмайди. Лекин олимларнинг муттасил олиб борган тадқиқотлари натижасида умуман сув ичмайдиган ҳайвон борлигини аниқланди. Энг қизиғи, у сув ичса ўлиб қолади.
Келинг, сиз билан бирга мана шу ҳайвон ҳақида танишамиз. У қуруқлик кенгурусидир. (Баъзилар уни саҳро кенгуруси, деб ҳам атайди). Унинг ватани Австралия саҳролари ҳисобланади. Вазни 60-70 кг келадиган бу қаҳрамонимиз саҳрода яшасада умуман сув ичмайди. Олимларнинг текширувлари шуни кўрсатмоқдаки, бу турдаги кенгурулар қуруқ умуман суви йўқ дуккакли донларни еб ҳаёт кечиради.
Қизиқ, бу жонивор сув ҳам ичмаса, озуқасида ҳам сув бўлмаса, қандай яшаши мумкин?! Тадқиқодчи олимлар айтадики, унинг ҳазм қилиш аъзосидан H — водород, нафас олиш аъзосидан эса O — кислород ажраб чиқади. Маълумки, сув H2O — водород оксиди (11,19%) ва кислород (88,81%)дан таркиб топади. Ички жиҳозларда ҳосил бўладиган сув туфайли бу турдаги кенгуру умуман сувга эҳтиёж сезмайди. Субҳаналлоҳ!
وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ
«…барча тирик мавжудотни сувдан (пайдо) қилганимизни кўрмадиларми?!»
Шу нуқтаи назардан қаралганда, ояти каримага мос равишда барча тирик мавжудотлар қатори биз сўз юритган ҳайвон ҳам сув билан ҳаёт экан!
Араб тилидан: “Саййид Муҳйиддин махдум”
ўрта махсус ислом билим юрти мударриси
Равшанбек Ўринбоев таржимаси