Аёллардан келадиган оқ суюқлик
Ассалому алайкум!1). Аёлларда келадиган суюқлик(виделение) нажосатми? 2). Шу суюқлик намоз вақтида келиб қолса намоз бузиладими? Сўнг намозни қайтадан ўқиш керак бўладими?
РУТУБАТУЛ ФАРЖ
Фиқҳий китобларимизда “Рутубатул фарж(аёл кишининг жинсий аъзосини намланиб туриши)” деган ибора келади. Шу намликни пок ёки нажосат эканлиги борасида уламоларимиз ихтилоф қилганлар. Ашраф Али Таҳонавий раҳматуллоҳи алайҳ ўзларининг “Имдодул фатаво” китобларида бир киши томонидан бу ҳақда берилган саволга шундай жавоб берганлар: “Аёл кишининг фаржи уч қисмга бўлиниб, у ердан чиқадиган намликларнинг ҳукми ҳам алоҳида-алоҳидадир:
1. Ташқи фарж – ғуслда ювилиши фарз бўлган жойлар. У ернинг намлиги пок ҳисобланади. Чунки, у намлик бадандан чиққан тер кабидир;
2. Фаржи дохил (ички фарж) – ғуслда ювиш вожиб бўлмаган бавл ва бола чиқадиган тешиклар жойлашган жой. Бу жойни намлиги тўғрисида олимлар ихтилоф қилганлар. Жумладан, Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳ пок деганлар. Имом Абу Юсуф ва Имом Муҳаммад раҳматуллоҳи алайҳлар нажосат деганлар;
3. Бачадон ичи – бачадон ичидан келадиган намлик бил иттифоқ нажосатдир.
Кўпинча шамоллаш туфайли бачадондан оқ суюқлик чиқиб туради. Фиқҳий китобларимизда уни “саялаанур раҳим (бачадондан сув келиб туриши)” дейилади. Таҳоратни кетказувчи нарсаларни санаб ўтилганда
لِأَنَّ كُلَّ مَا خَرَجَ مِنْ السَّبِيلَيْنِ يَنْقُضُ الْوُضُوءَ
“Икки йўлнинг биридан чиқувчи барча нарса, таҳоратни кетказади” деган ибора келтирилган. Бачадондан сув келиб туриши ҳам таҳоратни синдиради. Шу ўринда бир нарсани таъкидлаб ўтиш керак, Абу Ҳанифа ва имомайнлар ихтилоф қилган рутубатул фарж умуман бошқа нарса, яъни рутубатул фарж бошқа нарса, саяланур раҳим (бачадондан суюқлик келиб туриши) бошқа нарсадир.
Имомлар ихтилоф қилган рутубатул фарж билан саяланур раҳим ўртасида фарқ бор экан. Уларнинг ҳукмлари ҳам алоҳида бўлади.Иккинчи жойдаги намлик ихтилофли. Бачадондан чиадиган суюқлик нажосат ҳисобланиб таҳоратни ҳам кетказади. Кийимга текса нажосат қилади. Бачадонидан суюқлик келиб турадиган аёл соҳиби узр шартига тушса, соҳиби узр саналади.
وَفِي الْبَدَائِعِ لَوْ احْتَشَتْ فِي الْفَرْجِ الدَّاخِلِ وَنَفَذَتْ الْبِلَّةُ إلَى الْجَانِبِ الْآخَرِ فَإِنْ كَانَتْ الْقُطْنَةُ عَالِيَةً أَوْ مُحَاذِيَةً لِحَرْفِ الْفَرْجِ كَانَ حَدَثًا لِوُجُودِ الْخُرُوجِ، وَإِنْ كَانَتْ الْقُطْنَةُ مُتَسَلِّفَةً عَنْهُ لَا يُنْقَضُ لِعَدَمِ الْخُرُوجِ، وَإِنْ كَانَتْ احْتَشَتْ فِي الْفَرْجِ الْخَارِجِ فَابْتَلَّ دَاخِلَ الْحَشْوِ انْتَقَضَ نَفَذَ وَلَمْ يَنْفُذْ فِي التَّبْيِينِ
“Бадойиъ”да келишича аёл киши ички фаржига (яъни биз юқорида айтиб ўтган иккинчи жойга) пахта ёки латта каби нарсани тиқиб олса ва намлик бошқа томонга ўтса, агар тиқиб олинган латта ёки пахтанинг бир бўлаги ички фаржидан ташқарига чиқиб турган бўлса ёки ташқи фарждан кўриниб турган бўлса, намликни ташқарига чиқиши топилганлиги учун таҳорат синади. Агар пахтанинг бир томони ташқарига чиқмай, буткул ичкарига тиқиб олинган бўлса, бундай ҳолатда (намликни пахтанинг бошқа томонига сизиб ўтиши билан) таҳорат синмайди. Чунки, намлик ташқарига чиқмади”. “Табйийн”да келтирилишича, агар пахта ёки латта каби нарсани ташқи фарж (яъни биз айтиб ўтган биринчи жой)га қўйиб олса латтанинг ички томони хўл бўлиб, ташқи томонига сизиб ўтмаса ҳам таҳорат бузилади. Чунки, намлик ички фарждан ташқари фаржга чиқди” (Баҳрур роиқ).
Сийдигини тута олмайдиган кишилар сийдиги чиқадиган тешикчага пахта ёки қоғоз каби нарсани тиқиб олса-ю, у ташқаридан умуман кўринмаса, таҳорат бузилмайди. Пахта ичкарида туриб нам бўлса ҳам. Агар пахтани бир қисми ичкарида бўлиб, бир қисми ташқаридан кўриниб турса, тиқиб олинган пахтанинг ташқи томони намланиб қолса, таҳорат бузилган деб ҳукм қилинади. (Имдодул фатаводан қисқартириб олинди). Валлоҳу аълам!
Qizlarda suyuqlik kelishi sabablari va davosi
3 yoshli qizimning jinsiy a’zosidan ajralma kelayotganini ko‘rib judayam qo‘rqib ketdim. Qizlarda suyuqlik kelishi sabablari nima?
Qizimga bu holatiga qarshi uy sharoitida birorta chora ko‘rsam bo‘ladimi?
Mundarija
Qizlarda qindan ajralma kelishi tez-tez kuzatilib turadi. Buni ko‘p holatlarda sog‘lik uchun xavfsiz bo‘lgan bakteriyalar keltirib chiqaradi va u tez o‘tib ketadi. Ammo quyuq va muntazam kelib turuvchi ajralmalarni ancha jiddiy sanalmish infeksiyalar chaqiradi va ular kechiktirib bo‘lmaydigan davoni talab qiladi.
Agar ajralma unchalik ahamiyat bo‘lmasa-da, biroq bir necha kundan so‘ng yo‘qolmasa, qizaloqni, albatta, shifokor ko‘rigiga olib borish zarur.
Qinning salgina ta’sirlanishi natijasida turli o’zgarishlar yuzaga kelishi mumkin. Agar ajralmaning yarmi yiringli, qolgan qismi esa qondan iborat bo‘lsa, qizaloq qinini nimagadir urib olgan va natijada jarohatlanish yuzaga kelgan bo‘ladi.
Qizlarda suyuqlik kelishi sabablari
Odatda, barcha katta yoshli ayollarda mavjud bo’lgan oqindi, qizlarda yallig’lanish jarayoni yoki vulvovaginit borligini ko’rsatishi mumkin. Bu kasallik kattalarda kamdan-kam uchraydi, chunki vaginal mikroflora kokkal florasining rivojlanishi uchun juda kislotali, lekin bolalikda qizlar hali bu patogenga qarshi tabiiy himoyani ishlab chiqa olmaydi.
Qizlarda balog’at yoshidan oldin ko’p miqdorda ajralma ajralishining kuzatilishi quyidagi kasalliklarni ko’rsatishi mumkin:
- Bakterial vulvovaginit – uning alomati tashqi jinsiy a’zolar giperemiyasi, xo’ppozlar, sariq ajralma ko’rishida bo’ladi.
- Enterobioz vulvovaginitni keltirib chiqaradi – genital hududda gelmentlarning ko’payishi.
- Eksudativ diatez – bu kasallik ko’pincha genital organlarning shilliq pardalari quruqligini va giperemiyasini keltirib chiqaradi.
- Kandidoz (zamburug’) – zamburug’ kasalligi, stress va immunitet tizimining yomonlashishi natijasida paydo bo’lishi mumkin.
- Vaginada yot jism bo’lishi – bu muammo yosh bolalar uchun dolzarbdir. Chaqaloqlar quloqqa yoki burunga begona jism solishga urinib, ongsiz ravishda o’zlariga shikast yetkazishi mumkin – bu hamma ota-onalarga ma’lum, lekin xuddi shu tarzda jinsiy a’zolariga shikast yetkazishi mumkinligini ham yodda saqlash lozim.
- Trixomoniazning mavjudligi – yashil oqindi mavjudligi infeksiion kasallik alomati bo’lishi mumkin. Ba’zida u uy sharoitida yuqadi va deyarli har doim onadan yangi tug’ilgan chaqaloqqa o’tadi.
- Xlamidiya, gerpes yoki mikoplazmoz bilan infeksiya homila rivojlanishi va tug’ish paytida, shuningdek keyinchalik – kattalardan yuqishi mumkin.
- Gigiyena vositalari yoki ichki kiyimlarga allergik reaksiyaning namoyon bo’lishi.
Qiz bolada ajralma paydo bo’lishining sabablaridan qat’iy nazar, siz har doim shifokor bilan maslahatlashingiz kerak, chunki bolalikda ularning mavjudligi jiddiy patologiyalar yoki davolanishni talab qiladigan kasalliklarni ko’rsatishi mumkin.
Patologiyalar diagnostikasi
Agar qiz bolada qindan suyuqlik ajralishi yuzaga kelsa, iloji boricha tezroq bolalar ginekologiga murojaat qilishingiz kerak. Faqatgina mutaxassis keng qamrovli tashxis qo’yish, o’zgarishlarning sababini aniqlash va samarali va xavfsiz davolanishni tanlash imkoniyatiga ega bo’ladi. Asosiy diagnostika choralari:
- qon tarkibidagi gormonlar darajasi uchun laboratoriya tahlili;
- mexanik shikastlanish va begona jismlarning mavjudligini aniqlash uchun genital yo’lni vizual tekshirish;
- najasni tahlil qilish – gelmintik hujumni aniqlash, disbiozni tasdiqlash yoki istisno qilish imkonini beradi;
- yallig’lanish jarayonini qo’zg’atgan patogen mikroorganizmlarni aniqlash uchun qindan olingan surtma;
- siydik va qonning umumiy tahlili;
- kasallik qo’zg’atuvchisi turini aniqlash uchun PZR;
Davolash
Qizlarda patologik ajralma oqishi bilan kechadigan kasalliklarni davolash strategiyasini faqat malakali mutaxassis tekshiruv natijalariga asoslanib ishlab chiqishi mumkin.
Tashxis paytida vaginal sekretsiya o’zgarishining sababiga qarab, quyidagi terapevtik usullar qo’llaniladi:
- Ajratish tizimi kasalliklari – antibiotik terapiyasi, antiseptik vositalardan foydalanish, ko’p suyuqlik ichish;
- Yotoq rejimi (ba’zi o’tkir kasalliklar uchun);
- to’shak va ichki kiyimlarni muntazam almashtirish;
- mahalliy terapiya – maxsus gellar, malham va kremlar bilan moylash, yuvish, vannalar;
- allergiya uchun diyetani belgilash;
- gormonal fon buzilganda gormonal terapiya;
- dori terapiyasi – mahalliy va umumiy patologiyaning qo’zg’atuvchisini yo’q qilish;
- aniqlangan gelmintik invaziya holatida qizga va uning barcha oila a’zolarini alohida davolash;
- vaginadan begona narsalarni olib tashlash.
Profilaktik tadbirlar
Erta bolalikdan bolaga shaxsiy gigienaga rioya qilishni o’rgatish kerak.
Oddiy profilaktika choralari qizning sog’lig’ini saqlashga va kelajakda ko’plab muammolardan qochishga yordam beradi. Profilaktikaning asosiy elementlari bolalar ginekologiga muntazam tashriflar va bolaning shaxsiy gigienasi qoidalariga rioya qilishdir. Ikkinchisi kichkina qizning hayotining birinchi kunlaridan boshlab ota -onalarning diqqatini talab qiladi:
- ichki kiyim sintetik tolali minimal tarkibli tabiiy matolardan tikilgan bo’lishi kerak;
- mexanik shikastlanmaslik uchun samimiy gigiena uchun qo’pol yuvish va gubkalar ishlatmang;
- qizga jinsiy a’zolarni to’g’ri yuvishni o’rgating, xususan, barcha harakatlar oldinga qarab yo’nalishda bajarilishi kerakligini tushuntirish;
- intim gigiena uchun hipoalerjenik mahsulotlarni tanlang;
- yuvish uchun iliq suvdan foydalaning, iloji bo’lsa – qaynatilgan, kaliy permanganat eritmasi va o’tlar bilan davolash faqat shifokor buyurgan kursdan oshmaydi;
- bola har doim toza bo’lishi kerak bo’lgan shaxsiy sochiqni ishlatishi kerak;
- gigiena protseduralari kuniga ikki marta – ertalab va kechqurun talab qilinadi.
Ushbu mavzu yuzasidan savollaringiz bormi? Unda savollaringizni quyida «Fikr bildirish» qismi orqali yozib qoldiring. Dolzarb va muhim savollarga shifokor ekspertlarimiz javob berishadi.
Ginekolog ogohlantiradi: har bir ayol bilishi kerak bo`lgan 5 qoida
Tashvishlar va yumushlarga o`ralashib qolgan holda ko`pincha salomatligimiz haqida unutib qo`yamiz. Biroq kasallikni davolagandan ko`ra uni oldini olish osonroq! Bu qoida ayollar bilan bog`liq xastaliklarda juda muhim. Har bir ayol bilishi kerak bo`lgan holatlar to`g`risida oliy toifali shifokor, ginekolog Zumrad SOBIROVA tanishtiradi.
Ajralmalarga befarq bo`lmang!
Umuman olganda, ajralmalarning kuzatilishi tabiiy hol sanaladi. Rangsiz, oz miqdordagi va hidsiz ajralmalar ayol salomatligida muammo yo`qligini bildiradi. Biroq buning aksi bo`lsa, sergaklikni ko`zdan qochirmang. Hayz sikli davomida ajralmalarga e`tibor bering, miqdori, rangi hamda hidining o`zgarishi kasallikdan ogoh etishi mumkin. Aniq tashxis qo`yish uchun esa, albatta, shifokor ko`rigidan o`tib, tahlil topshirish talab etiladi. Biroq ayrim xastaliklarni o`zingiz ham bemalol aniqlay olasiz. Masalan, tvorogsimon oq ajralma va yoqimsiz qichishish zamburug`li infeksiya mavjudligidan darak beradi. Suyuq rangsiz, lekin hidli ajralma esa vaginozga chalingan ayollarda uchraydi. Har yarim yilda qindan tahlil topshirishni profilaktik chora sifatida qabul qilish tavsiya etiladi.
Kasallik qaytalanmasin!
75 % ayollar bir marta bo`lsa-da, kandidoz (molochnisa) bilan og`riydi. Agar xastalik belgilarini o`zingiz aniqlay olsangiz, maxsus vaginal krem va shamchalardan foydalanib, davolanishingiz mumkin. Lekin davo choralari to`g`ri olib borilishi va kasallikni butunlay bartaraf etish uchun ginekolog ko`rigidan o`tish zarur. Kandidoz hamda vaginal gerpes bilan qayta og`rishni istamasangiz, immunitetingizni mustahkamlang!
Infeksiyaga qarshi kurashing!
Avvalo gormonlar miqdori hamda qin mikroflorasiga ta`sir ko`rsatuvchi har qaysi omil tanosil xastaliklarining avj olishiga sabab bo`lishi mumkin. Ular qo`yidagilar: qandli diabet, homiladorlik davri, antibiotik dorilar va oral kontraseptivlardir. Shuningdek, qinni suv bilan yuvish bilan mikrofloradagi foydali bakteriyalarni nobud qilib, turli infeksiyalar rivojlanishiga sharoit yaratiladi. Maslahatimiz, shifokor ko`rsatmasi bo`lmagan hollarda bu ishni amalga oshirmang. Dush uchun gel, dengiz tuzlari va sifatsiz intim gigiena vositalaridan ikkilanmay voz keching! Dori qutingizda mudom kandidozga qarshi vosita bo`lishini tavsiya etamiz.
Sog`lom turmush tarziga rioya qiling!
Umr yo`ldoshingiz sadoqatiga ishonsangizda, jinsiy yo`l bilan yuquvchi kasalliklarga nisbatan ehtiyot choralarini ko`ring! Aksariyat jinsiy yo`l bilan yuquvchi xastaliklarga qarshi dori vositalari ishlab chiqarilmaganini ham unutmang! Axir aytishadiku, «o`zingga ehtiyot bo`l, qo`shningni o`g`ri tutma!» deb. O`zingizda noxush belgilarni sezgan zahotingiz shifokor ko`rigidan o`ting!
Muntazam shifokor ko`rigidan o`ting!
Ayollarga har olti oyda ginekolog ko`rigiga borish tavsiya etiladi. Shu bilan birga qin, peshob va anal yo`lidan tahlil topshirishni shart, deb sanash kerak. Aks holda, kasallik o`z vaqtida aniqlanmay, bepushtlik, bachadondan tashqaridagi homiladorlik, homilaning nobud bo`lishi va erta tug`ruqqa sabab bo`lishi mumkin. Noxush holatlarni bartaraf etish asa o`z qo`lingizda!
Dilnoza MIRTOLIPOVA tayyorladi.